RECIKLIRANJE PVC I PES MEMBRANA I NJIHOVA PONOVNA UPOTREBA U GRAĐEVINI, ARHITEKTURI I DIZAJNU

Građevinski otpad u Evropskoj uniji je najznačajniji deo otpada i iznosi preko 350 miliona tona godišnje. Plastika u građevinskom otpadu čini 1,7 miliona tona, od čega se samo 26% reciklira.

Izazov recikliranja građevinskog otpada postoji u Evropskoj uniji ali i u Srbiji i regionu.

Iako je tokom prethodne decenije došlo do brzog razvoja procesa koji se koriste za reciklažu plastike, u Srbiji, u građevinarstvu puni potencijali ovih procesa još nisu prepoznati .

U direktnoj komunikaciji sa izvođačima radova, arhitektama i građevinskim inženjerima koji koriste PVC membrane u projektantskoj praksi i izvođenju, došlo se do saznanja da se otpad građevinskih membrana kod nas ne reciklira.

Postoji značajan broj kompanija koje nemaju odgovarajuć i sistem upravljanja otpadom ili ne vide svrhu u dostupnim opcijama reciklaže.

Ideja i razvoj reciklažnog procesa dolazi iz godina istraživanja i direktnog radnog iskustva na gradilištima i u proizvodnji arhitektonskih membrana.

Naš tim je postavio temelje za razvoj mehaničkog procesa za reciklažu različitog plasti čnog otpada iz građevinske industrije, bez uticaja na primarne karakteristike materijala, proizvodeći prilagodljiv proizvod koji se može koristi ti za kreiranje unutrašnjih i spoljašnjih elemenata.

Kreirali smo inovativni proces koji nudi višenamenski, pristupačan i održiv materijal koji se dalje može koristiti - od izrade građevinskih blokova, preko zidnih panela do dizajniranih komada nameštaja.

Ideja je da ponudimo priliku kompanijama da poveć aju svoj ROI2 tako što će u partnerstvu sa našim timom moći da ponovo iskoriste svoj građevinski otpad za budući razvoj svojih spoljašnjih i unutrašnjih elemenata, čineći ih ekološki prihvatljivijim i održivijim.

Ostaci materijala iz izvorne proizvodnje, ostaci materijala iz građevinskih i arhitektonskih radionica, bočne zavese kamiona, reklamni materijal u vidu bilborda su sirovine pogodne za reciklažu. Ukupno, svi materijali koji u svom sastavu imaju kombinaciju PVCa i PESa – poliesterskog vlakna.

U početnoj fazi razvoja reciklažnog procesa ti m je imao na raspolaganju restlove novih PVC membrana (primarna reciklaža), što je omogućilo potpuno izučavanje primarnih svojstava materijala i upoznavanje sa različitim postupcima reciklaže u cilju odabira odgovarajuće tehnologije koja može da obezbedi željena svojstva proizvoda.

Tokom početne faze sprovedene su konsultacije sa eksperti ma iz više oblasti : tehnologije, arhitekture, građevinarstva i mašinstva. U narednoj fazi izvršeno je više testova sečenja PVC membrana i izrada nacrta mašine za sečenje koja je neophodna za dalju proizvodnju.

Tehnološki proces recikliranja kompozitnog teksti la zamišljen je kao mehanička reciklaža. Mehanička reciklaža je metoda kojom se otpadni materijali recikliraju u sekundarne sirovine bez promene hemijske strukture ili sastava materijala.

Dobavljeni materijal prvo prolazi kroz vizuelnu kontrolu koja uključuje ručno otklanjanje metalnih kopči ili već postojećih varova koji se najčešće mogu naći kod kamionskih cirada.

Nakon provere, vrši se optimizacija suviše velikih restlova svođenjem na maksimalnu dimenziju od najviše 2 metra.

Finalno, materijal sortiran za reciklažu se u mašinu – električni sekač, ubacuje ručno ili mašinski.

U toku istraživanja procesa i načina usitnjavanja materijala, koji je zbog svog kompleksnog pletenja zahteva specifi čan pristup, pokušano je ručno i mašinsko usitnjavanje. Ručno usitnjavanje predstavlja početni način i dokaz da je moguće dovesti materijal do željenog granulata i uspešno ga presovati , nakon toga.

Na ovaj način došli smo do prototipa – poluproizvoda. Ipak, od ručnog usitnjavanja smo odustali zbog brzine proizvodnje.

Zatim je pokušano mašinsko usitnjavanje, pomoću šredera koji je pravljen prema potrebama korisnika iz poljoprivredne industrije. Ovakav način usitnjavanja je brži i efikasniji, ali dobijeni granulat delimično zadovoljava naše potrebe - nije ravnomerno usitnjen, ali ga je moguće presovati .

Nakon toga, mašinsko usitnjavanje pokušali smo na šrederu za papir velikog kapaciteta. Ovaj način usitnjavanja nije se pokazao kao najpouzdaniji jer veći deo materijala ostaje neisečen do kraja. Kao najbolji način mašinskog usitnjavanja materijala prepoznato je usitnjavanje pomoću grafičkih noževa – električni noževi za papir.

Rezovi uz pomoć ove mašine su idealni, a rukovanje njom je jednostavno. Na osnovu svih prethodno testiranih mašina odlučili smo da je neophodno dizajnirati mašinu prema sopstvenim potrebama i zahtevima.

Mehanički usitnjen materijal, koji je zadržao svoja prvobitna svojstva PVC premaza i poliesterskog spleta vlakana, sipa se u prethodno napravljene kalupe, koji se dalje presuju.

Izrada kalupa pretpostavlja dizajnirane i ručno pravljene oblike prema zahtevu klijenta.

Korišćenjem kalupa u proizvodnji, pravljenih od odgovarajućeg materijala, postiže se lako odvajanje presovanog materijala od ivica istog, kao i laka manipulacija oblikom i ponovna upotreba istih. Kada je materijal smešten u kalupe
stavlja se pod presu srednje snage. Ovaj proces karakteriše pritisak i frekvencije usled kojih se dešava pobuđivanje molekula, a kao krajnji rezultat dobija se monolitizovan materijal.

Ovako dobijeni materijal u obliku ploča, pločica i cigle koji nastaje reciklažom građevinskog otpada inovativan je ne samo u pogledu resursa koji se koriste za dobijanje novih građevinskih cigli i ploča, već zbog ideje da se konvencionalni građevinsko-arhitektonski proizvod učini vizuelno privlačnim.

Inovacija samog procesa leži u načinu na koji se viškovi komada građevinskog PVC tekstila prerađuju u 100% reciklirani proizvod.

Korišćenje plastičnog otpada u svrhu pravljenja građevinske cigle, ploča i blokova proces je koji je u svetu u istraživačkoj fazi.

On najčešće uključuje korišćenje vode, hemijske dodatke, pepeo, pesak i dr. za razliku od našeg procesa koji koristi minimalne resurse.

Inovativni proces koji smo osmisli u narednom periodu će biti ispraćen i podržan naučnom komparativnom analizom u odnosu na tradicionalne građevinske konstruktivne elemente i materijale.

Predviđamo da će novi proizvodi u odnosu na klasične, istih dimenzija i zapremine, biti lakši, čvršći na pritisak i zateznu čvrstoću, sa boljim hidrofobnim svojstvima, bolje toplotne i zvučne izolacione moći.

Prednosti materijala nastalog iz razvijenog reciklažnog procesa, u odnosu na konkurenciju prisutnu na tržištu, su mehanička reciklaža koja je brža i bezbednija u odnosu na hemijsku koja je najčešći izbor kada je u pitanju kombinacija PVCa i PESa. Upotreba mehaničke reciklaže naš proizvod učinila je pristupačnijim klijentima i ekonomski isplativim.

Za razliku od enterijerskih cigala napravljenih od tekstilnog otpada koje su se pojavile na tržištu u poslednjih par godina naš proizvod može se koristiti za gradnju kao i unutrašnju i spoljašnju upotrebu proizvoda pravljenih od recikliranog materijala, s obzirom da i sam izvorni materijal dolazi iz trajnijeg izvora otpada.

Pored svega navedenog ono što naš proizvod razlikuje od konkurenata je pristup klijentima koji je individualan i okrenut posebnim potrebama istih kao i pružanje mogućnosti građevinskim kompanijama da upravljaju svojim otpadom, okrenu se ka cirkularnoj ekonomiji i odmah uvide rezultate svog angažovanja.

Potencijalni klijenti prepoznati su u sferama arhitekture, dizajna, građevinarstva, sporta i sl.

To su kompanije koje imaju tendenciju ka razvoju nekretnina i javnih prostora gde se naš materijal može koristiti za održivo projektovanje prostora - bliže podova, ploča, pločica, ravnih krovova, konstruktivnih građevinskih elemenata i dizajnerskih komada nameštaja od recikliranog materijala i parkovskog mobilijara i podloga, dok se u sportu može koristiti za proizvodnju različite sportske opreme i
sportskih podova.

Proizvodi od recikliranog materijala prilagodljivi su u smislu veličine i težine kako bi odgovarali potrebama klijenata, omogućavajući im da prošire njegovu upotrebu i učine svoju proizvodnju održivijom i ekološki prihvatljivijom.

Pored stvarnog uticaja na životnu sredinu, ovakav pristup poboljšava brend kompanije i popularnost proizvoda što dalje utiče na povećanje potražnje i prodaje.

Druga grupa kupaca kojoj smo naklonjeni su građevinske kompanije koje imaju problema sa upravljanjem i uklanjanjem otpada sa svojih građevinskih lokacija.

Naš pristup reciklaži građevinske plastike omogućio bi kompanijama da ispoštuju najnovije ekološke potrebe i standarde, kao i da ponovo koriste sopstvene materijale nakon reciklaže.

Primarno tržište za naš proizvod je region Jugoistočne Evrope, posebno zemlje koje prelaze na cirkularnu ekonomiju i uvode mere za upravljanje plastičnim otpadom.

To uključuje Srbiju, Bosnu, Severnu Makedoniju, Crnu Goru, Albaniju.

Sekundarno tržište uključivalo bi zemlje Evropske unije u kojima planiramo da plasiramo, dalje razvijamo naš proizvod, i širimo domet u smislu pristupa.

Procenjena cena recikliranog materijala i cena proizvoda pokazala se do 5 puta jeftinija od materijala sa istom funkcijom u regionu i Evropskoj uniji.

Kako se većina projektantskih i građevinarskih kompanija ne bavi reciklažom sopstvenog otpada jer, niti imaju resurse i kapaciteta za tako nešto niti je to njihova primarna poslovna grana, mnogi od njih se ipak odlučuju za kupovinu novih materijala.

Iz ovog razloga odlučili smo da na inovativan način pokušamo da utičemo i rešimo sve veći problem struke.

Naš tim radi na daljem razvoju i unapređenju proizvodnog procesa reciklaže građevinske plastike, otvoren je ka novim saradnjama, razmeni znanja i iskustva, udruživanjima i partnerstvu, kako kolega tako i ljudi spremnih da prepoznaju značaj ove ideje i podrže je.

Naš cilj je da omogućimo našim kolegama i budućim klijentima da efikasno recikliraju svoj otpad i na taj način smanje ukupne troškove i postanu ekološki prihvatljivi i svesni važnosti reciklaže, njenih benefita i održivosti .