Obračun PDV-a u građevinarstvu

Izmenama i dopunama Zakona o porezu na dodatu vrednost koji je počeo da se primenjuje 2015.godine proširena je primena zakona na celokupan sektor građevinarstva, problemi u praksi postoje prvenstveno u teškoćama određivanja da li promet spada u oblat građevinarstva ili ne,od čega zavisi i ispravno određivanje pdv dužnika za taj promet.

Koje šifre delatnosti se smatraju iz oblasti građevinarstva iz ugla Zakona o PDV-u

Dobrima i uslugama iz oblasti građevinarstva, u smislu člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona, smatraju se dobra i usluge čiji se promet vrši u skladu sa članom 4. stav 1. i stav 3. tačka 6) i članom 5. stav 1. i stav 3. tačka 3) Zakona, u okviru obavljanja delatnosti iz sledećih grupa Klasifikacije delatnosti koje su propisane Uredbom o klasifikaciji delatnosti („Službeni glasnik RS”, broj 54/10), u vrednosti većoj od 500.000 dinara, bez PDV, i to:

1) 41.20 Izgradnja stambenih i nestambenih zgrada;

2) 42.11 Izgradnja puteva i autoputeva;

3) 42.12 Izgradnja železničkih pruga i podzemnih železnica;

4) 42.13 Izgradnja mostova i tunela;

5) 42.21 Izgradnja cevovoda;

6) 42.22 Izgradnja električnih i telekomunikacionih vodova;

7) 42.91 Izgradnja hidrotehničkih objekata;

8) 42.99 Izgradnja ostalih nepomenutih građevina;

9) 43.11 Rušenje objekata;

10) 43.12 Priprema gradilišta;

11) 43.21 Postavljanje električnih instalacija;

12) 43.22 Postavljanje vodovodnih, kanalizacionih, grejnih i klimatizacionih sistema;

13) 43.29 Ostali instalacioni radovi u građevinarstvu;

14) 43.31 Malterisanje;

15) 43.32 Ugradnja stolarije;

16) 43.33 Postavljanje podnih i zidnih obloga;

17) 43.34 Bojenje i zastakljivanje;

18) 43.91 Krovni radovi;

19) 43.99 Ostali nepomenuti specifični građevinski radovi.

Kada obveznik PDV obavlja aktivnosti navedenih delatnosti nezavisno od toga da li je registrovan za obavljanje tih aktivnosti u skladu sa zakonom, po nalogu naručioca, od sopstvenog materijala ili od materijala naručioca pod uslovom da se ne radi samo o dodacima ili drugim sporednim materijalima, smatra se da obveznik PDV vrši promet dobara iz oblasti građevinarstva iz člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona.

Određivanje vrednosti prometa

Prema poslednjim izmenama i dopunama Zakona o porezu na dodatu vrednost uveden je i vrednosni kriterijum 500.000 dinara kao dodatni uslov za primenu člana 10.stav 2.tačka 3 Zakona.

Vrednost prometa određuje se na dan tog prometa.

Povećanje, odnosno smanjenje vrednosti prometa dobara nema uticaj na određivanje da li se taj promet smatra prometom dobara i usluga iz oblasti građevinarstva iz člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona.

Vrednost prometa odnosi se i na delimičnu isporuku dobara, odnosno pružanje usluga.

Ako je plaćen avans koji se u momentu plaćanja smatra avansom za promet dobara, odnosno usluga iz oblasti građevinarstva, posle čega obveznik PDV izvrši promet koji se ne smatra prometom dobara, odnosno usluga iz oblasti građevinarstva obveznik PDV dužan je da za taj promet obračuna PDV u skladu sa Zakonom, a primalac dobara, odnosno usluga iz oblasti građevinarstva u skladu sa članom 10. stav 2. tačka 3) Zakona vrši ispravku obračunatog PDV i PDV koji je odbijen kao prethodni porez.

Ako je plaćen avans koji se u momentu plaćanja ne smatra avansom za promet dobara, odnosno usluga iz oblasti građevinarstva u skladu sa članom 10. stav 2. tačka 3) Zakona, posle čega obveznik PDV izvrši promet koji se smatra prometom dobara, odnosno usluga iz oblasti građevinarstva ,obveznik PDV koji je izvršio taj promet ima pravo da stornira avansni račun i da izvrši ispravku obračunatog PDV ako poseduje dokument primaoca kojim se potvrđuje da je izvršio ispravku odbitka prethodnog poreza, odnosno da PDV po avansnom računu nije koristio kao prethodni porez, a primalac dobara, odnosno usluga iz oblasti građevinarstva u skladu sa članom 10. stav 2. tačka 3) Zakona obračunava PDV za taj promet u skladu sa Zakonom.

Šta se ne smatra dobrima i uslugama iz oblasti građevinarstva

Dobrima i uslugama iz oblasti građevinarstva, u smislu člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona, nezavisno od vrednosti, ne smatraju se:

1) popravka opreme koja čini sastavni deo objekta, uključujući i popravku delova te opreme;

2) popravka instalacija i delova instalacija u okviru šifre delatnosti 43.22 Postavljanje vodovodnih, kanalizacionih, grejnih i klimatizacionih sistema;

3) isporuka sa ugradnjom, odnosno ugradnja elemenata za kuhinje i kupatila (npr. sudopera, radna ploča, viseći element, tuš kabina, lavabo i dr.), kao i ormana, polica, biblioteka i drugog nameštaja u objektima;

4) isporuka sa ugradnjom, odnosno ugradnja uređaja za grejanje, odnosno hlađenje;

Pri čemu se smatraju pojedinačna dobra za grejanje, odnosno hlađenje (npr. klima uređaj, rashladna vitrina i dr.), a ne sistemi za grejanje, odnosno hlađenje (centralni klimatizacioni sistem, sistem za etažno grejanje i dr.).

5) isporuka sa ugradnjom, odnosno ugradnja sistema za zalivanje, odnosno navodnjavanje, kao i pojedinih delova tih sistema. Smatra se skup dobara koji čine taj sistem, a naročito creva, rasprskivači, ventili, pumpe i filteri.

6) isporuka dobara i pružanje usluga u okviru uređenja zelenih površina, uključujući i uređenje zelenih površina u objektima, odnosno na objektima.

Šta ako se obavlja i sporedan promet osim iz sektora građevinarstva?

Ako se uz promet dobara i usluga iz oblasti građevinarstva, u smislu člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona, vrši sporedan promet dobara, odnosno usluga, smatra se da je izvršen samo promet dobara i usluga iz oblasti građevinarstva, u smislu člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona.

Ako se uz promet dobara i usluga koji se ne smatra prometom dobara i usluga iz oblasti građevinarstva u smislu člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona, vrši sporedan promet dobara, odnosno usluga koji se smatra prometom dobara i usluga iz oblasti građevinarstva u smislu člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona, smatra se da je izvršen samo promet dobara i usluga koji se ne smatra prometom dobara i usluga iz oblasti građevinarstva u smislu člana 10. stav 2. tačka 3) Zakona.

Ispravljanje grešaka u određivanju poreskog dužnika

Osnov problema leži što se u mnogim slučajvima ne može utvrditi sa sigurnošću da li je određen promet dobara i usluga obuhvaćen u okviru grupe delatnosti koje se navedene pravilnicima.

Slučaj kada je obveznik PDV koji vrši promet obračunao i iskazao PDV u računu, a bili su ispunjeni uslovi za primenu člana 10.stav2.tačka 3 Zakona:

Obveznik PDV koji vrši promet je obračunao PDV i iskazao na računu. Sa druge strane , obveznik PDV – primalac dobara i usluga koristio je PDV iskazan na računu dobavljača kao predhodan porez, dok je propustio da kao poreski dužnik internim putem obračuna PDV.

Pogrešno iskazivanje stvara poreski rizik primaoca dobara i usluga, jer je zbog navedenih propusta obračunao i platio manji iznos PDV od onog koji duguje (korišćenje ulaznog PDV kao odbitak).

Sa druge strane , obveznik koji je izvršio promet nije u poreskom riziku i ne dovodi do dodatnih troškova niti izmenjene poreske prijave.

U cilju ispravke greške potrebno je da obveznik PDV koji je izvršio promet, izda ispravljen račun koji će zameiti predhodno izdat neispravan račun.

Obveznik PDV koji je izvršio promet u ovim slučajevima ne podnosi izmenjenu poresku prijavu za period u kojem je iskazao obračunati PDV, već umanjenje dugovnog PDV vrši u poreskoj pijavi kada obveznik PDV- primalac dobara i usluga pošalje obaveštenje obvezniku PDV koji je izvršio promet , da na osnovu isravljenog računa nije koristio PDV kao predhodni porez.

Obveznik PDV –primalac dobara i usluga treba da podnese izmenjenu poresku prijavu za period u koje je izvršen promet.

Slučaj kada obveznik PDV koji vrši promet nije obračunao PDV, a nisu bili ispunjeni uslovi za primenu člana 10.stav 2. tačka 3 Zakona

Obveznik PDV koji vrši promet greškom ne obračunava PDV i u računu poziva se na član 10.stav 2. tačka 3 Zakona, iako je on poreski dužnik za taj promet. Sa druge strane, obveznik PDV- primalac dobara i usluga interno obračunava PDV i taj interno obračunati PDV koristi kao predhodni porez iako nie imao obavezu da obračunava internim putem.

U ovom slučaju u riziku su oba obveznika PDV. Obveznik PDV koji vrši promet jer je propustio da obračuna PDV i obvaznik PDV –primalac dobara i usluga jer je po osnovu interno obračunatog PDV koristio pravo na odbitak predhodnog poreza ( nije ni trebao da ga obračunava internim putem)

Kada uoče grešku, ispravno je da obveznk PDV koji je izvršio promet izda novi ispravljen račun na kojem će da iskaže osnovicu i obračuna PDV i podnese izmenjenu poresku prijavu za period u kojem je promet izvršen.

Obveznik PDV- pimalac dobara i usluga takođe treba da podnese izmenjenu poresku prijavu za period u kojem je internim putem obračunao PDV.

Tako da obveznik PDV primalac dobara i usluga ima pravo da koristi predhodan porez na osnovu novog ispravljenog računa.