INDUSTRIJSKA PROIZVODNJA I SPOLJNA TRGOVINA U 2024.

Realni rast bruto domaćeg proizvoda u prvom kvartalu 2024. godine, u odnosu na isti period prethodne godine, iznosio je 4,7%. Desezonirana serija podataka pokazuje rast BDP-a u prvom kvartalu 2024. godine od 0,8% u odnosu na prethodni kvartal.

U martu 2024. godine zabeležen je pad fizičkog obima industrijske proizvodnje od 5,8% u odnosu na mart 2023. godine. U sektoru Rudarstvo zabeležen je rast od 6,1%, dok je u sektoru Prerađivačka industrija ostvaren pad od 6,6%. U sektoru

Snabdevanje električnom energijom, gasom, parom i klimatizacija ostvaren je pad od 8,0%. U martu 2024. godine, u odnosu na isti period prethodne godine, promet robe u trgovini na malo u stalnim cenama veći je za 6,6%. Godišnja stopa inflacije u martu 2024. godine, merena indeksom potrošačkih cena, iznosila je 5,0%.

Posmatrano po delatnostima, u prvom kvartalu 2024. godine, u odnosu na isti period prethodne godine, značajan realni rast bruto dodate vrednosti zabeležen je u sektoru trgovine na veliko i malo i popravke motornih vozila, saobraćaja i skladištenja i usluga smeštaja i ishrane, 7,3%, sektoru industrije i snabdevanja vodom i upravljanja otpadnim vodama, 2,9% i sektoru građevinarstva, 14,2%.

Posmatrano po agregatima upotrebe bruto domaćeg proizvoda, u prvom kvartalu 2024. godine, u odnosu na isti period prethodne godine, realni rast zabeležen je kod svih agregata: izdaci za finalnu potrošnju domaćinstava, 4,4%, izdaci za finalnu potrošnju neprofitnih institucija koje pružaju usluge domaćinstvima (NPID), 5,1%, izdaci za finalnu potrošnju države, 3,6%, bruto investicije u osnovna sredstva, 7,3%, izvoz robe i usluga, 1,1% i uvoz robe i usluga, 3,2%.

Industrijska proizvodnja u Republici Srbiji u aprilu 2024. godine veća je za 2,9% u odnosu na april 2023. godine, a u odnosu na prosek 2023. godine veća je za 0,4%. Industrijska proizvodnja u periodu januar – april 2024. godine, u poređenju sa istim periodom 2023. godine, veća je za 2,9%.

U martu 2024. godine cene proizvođača industrijskih proizvoda na domaćem tržištu su zabeležile rast u odnosu na februar 2024. godine. Posmatrano na nivou oblasti, najveći rast su imale oblasti: Proizvodnja motornih vozila, prikolica i poluprikolica,

Proizvodnja hemikalija i hemijskih proizvoda i Proizvodnja duvaskih proizvoda, dok je pad zabeležen u oblastima: Proizvodnja kože i predmeta od kože i Proizvodnja koksa i derivata nafte.

Podaci o industrijskoj proizvodnji – po namenskim grupama, u martu 2024. godine, u odnosu na mart prethodne godine, pokazuju da je došlo do pada u proizvodnji: energije, za 26,5%, trajnih proizvoda za široku potrošnju, za 6,3%, i netrajnih proizvoda za široku potrošnju, za 3,8%, dok je rast zabeležen u proizvodnji: kapitalnih proizvoda za 2,6% i intermedijarnih proizvoda, osim energije, za 8,1%.

Posmatrano po sektorima, u aprilu 2024. godine, u odnosu na isti mesec 2023. godine zabeležena su sledeća kretanja:

• sektor Prerađivačka industrija – rast od 6,6%,

• sektor Rudarstvo – rast od 5,3%, i

• sektor Snabdevanje električnom energijom, gasom, parom i klimatizacija – pad od 15,0%.

Podaci o industrijskoj proizvodnji – po namenskim grupama, u aprilu 2024. godine, u odnosu na april prethodne godine, pokazuju da je došlo do rasta u proizvodnji:

• kapitalnih proizvoda, za 20,8%,

• intermedijarnih proizvoda, osim energije, za 16,1%,

• netrajnih proizvoda za široku potrošnju, za 11,2% i

• trajnih proizvoda za široku potrošnju, za 6,5%,
dok je pad zabeležen u proizvodnji energije, za 28,4%.

Obim industrijske proizvodnje u aprilu 2024. godine, u odnosu na april 2023. godine, beleži:

rast kod 23 oblasti (učešće u strukturi industrijske proizvodnje – 69%),

pad kod 6 oblasti (učešće u strukturi industrijske proizvodnje – 31%).

Najveći uticaj na rast industrijske proizvodnje u aprilu 2024. godine, u odnosu na april 2023. godine, imale su: Proizvodnja prehrambenih proizvoda, Proizvodnja metalnih proizvoda, osim mašina, Proizvodnja osnovnih metala, Proizvodnja računara, elektronskih i optičkih proizvoda, i Proizvodnja motornih vozila i prikolica.

Desezonirani indeks industrijske proizvodnje za april 2024. godine u odnosu na mart 2024. godine pokazuje da je industrija – ukupno ostala na istom nivou, a da je za Prerađivačku industriju ostvaren rast od 0,4%.

Desezonirani indeks industrijske proizvodnje za april 2024. godine, u odnosu na prosek 2023. godine, pokazuje da je za industriju – ukupno ostvaren pad od 1,8%, a za Prerađivačku industriju pad od 0,7%.

Proizvodnja malih preduzeća (broj zaposlenih manji od 50) koja nisu obuhvaćena redovnim statističkim istraživanjem prati se na uzorku izabranih jedinica iz sektora prerađivačke industrije. Kada se uključi ocena industrijske proizvodnje malih preduzeća iz uzorka, industrijska proizvodnja u aprilu 2024. godine, u odnosu na prosek 2023. godine, kod ukupne industrijske proizvodnje veća je za 0,3%, a kod Prerađivačke industrije veća je za 2,2%.

Spoljna trgovina

Ukupna spoljnotrgovinska robna razmena Republike Srbije za period januar – mart 2024. godine iznosi: - 17715,6 miliona dolara – pad od 1,2% u odnosu na isti period prethodne godine.

Izvezeno je robe u vrednosti od 7801,4 mil. dolara, što čini pad od 0,2% u odnosu na isti period prethodne godine, a uvezeno je robe u vrednosti od 9914,2 mil. dolara, što je za 2,0% manje u odnosu na isti period prethodne godine. Deficit iznosi 2112,8 mil. dolara, što čini smanjenje od 8,0% u odnosu na isti period prethodne godine. P

okrivenost uvoza izvozom je 78,7% i veća je od pokrivenosti u istom periodu prethodne godine, kada je iznosila 77,3%.

Osnovne karakteristike spoljnotrgovinske robne razmene Republike Srbije za mart 2024. godine su da: Ukupna spoljnotrgovinska robna razmena iznosi 6179,5 miliona dolara i manja je za 7,3 % u odnosu na mart 2023. godine.

U martu 2024. godine izvezeno je robe u vrednosti od 2702,5 miliona dolara, što čini smanjenje od 8,8 % u odnosu na isti mesec prethodne godine. Uvoz je iznosio 3477,0 miliona dolara, što čini smanjenje od 6,0% u odnosu na isti mesec prethodne godine.

Deficit je 774,6 miliona dolara, što čini povećanje od 5,4 % u odnosu na isti period prethodne godine. Pokrivenost uvoza izvozom je 77,7% i manja je u odnosu na pokrivenost u istom periodu prethodne godine, kada je iznosila 80,1%.

Posmatrano regionalno, najveće učešće u izvozu Srbije, u martu imao je Region Vojvodine (34,3%), sledi Beogradski region (23,7%), Region Šumadije i Zapadne Srbije (21,2%), Region Južne i Istočne Srbije (19,7%), a oko 1,1% izvoza je nerazvrstano po teritorijama.

Najveće učešće u uvozu Srbije imao je Beogradski region (44,3%), sledi Region Vojvodine (31,4%), Region Šumadije i Zapadne Srbije (14,6%), Region Južne i Istočne Srbije (8,8%), a 1,0% uvoza je nerazvrstano po teritorijama.

Najvažniji spoljnotrgovinski partneri u mesecu martu 2024. u izvozu su: Nemačka 415,2 miliona USD (pad od 6,8%) u odnosu na isti period prethodne godine), Bosna i Hercegovina 175,0 miliona USD (pad od 17,5%), Italija 169,2 miliona USD (pad od 10,1%), Mađarska 133,5 milionaUSD (pad od 14,7%) i Kina 130,6 (rast od 92,9%).

U uvozu, najvažniji spoljnotrgovinski partneri su: Nemačka 525,3 miliona USD (rast od 9,5% u odnosu na isti period prethodne godine), Kina 420,8 miliona USD (rast od 4,7%), Italija 271,3 miliona USD (pad od 4,2%), Turska 192,0 miliona USD (rast od 1,3%) i Mađarska 157,8 miliona USD (pad od 2,6%).

Najveći doprinos u izvozu dale su sledeće oblasti KD: Proizvodnja električne opreme 301,6 miliona USD (učešće od 11,2%), Proizvodnja motornih vozila i prikolica 271,0 miliona USD (učešće od 10,0%), Proizvodnja prehrambenih proizvoda 253,3 milionaUSD (učešće od 9,4%), Proizvodnja osnovnih metala 233,2 miliona USD (učešće od 8,6%) i Proizvodnja proizvoda od gume i plastike 225,3 miliona USD (učešće od 8,3%) a u uvozu: Proizvodnja hemikalija i hemijskih proizvoda 323,8 miliona USD (učešće od 9,3%), Proizvodnja nepomenutih mašina i opreme 273,1 miliona USD (učešće od 7,9%), Proizvodnja električne opreme 245,8 miliona USD (učešće od 7,1%), Proizvodnja osnovnih metala 210,1 miliona USD (učešće od 6,0%) i Proizvodnja prehrambenih proizvoda 201,7 miliona USD (učešće od 5,8%).

Izvor: Republički zavod za statistiku Republike Srbije